Zelfbekrachtiging als eerste stap naar een succesvol traject
Het zelfvertrouwen van kinderen en adolescenten wordt steeds minder en minder. Binnen mijn functie als Werkcoach zie ik steeds vaker deelnemers struggelen met wat anderen van hen vinden. Loop ik wel goed? Wat vindt die persoon van mij? Waarom kijkt hij mij aan? Dit zijn allemaal vragen die deelnemers zich stellen wanneer ze alleen nog maar naar het toilet gaan, binnen een omgeving die voor ons als veilig wordt gekenmerkt.
Sociale media spelen hier een grote rol in. Jongeren worden van jongs af aan al beïnvloed met afbeeldingen over wat de norm is betreft je uiterlijk. Vroeger was deze vergelijking alleen mogelijk binnen jouw straat of klas, maar tegenwoordig bepalen influencers op TikTok en Instagram deze norm, wat jongeren alleen maar onzeker kan maken over zichzelf. Niet alleen dat, maar ook de norm in de maatschappij die steeds hoger en hoger komt te liggen.
Dat jongeren zichzelf vergelijken met anderen hoort natuurlijk bij de identiteitsontwikkeling. Door sociale media is die vergelijking oneerlijker geworden, omdat de beelden selectief en soms ook bewerkt kunnen zijn. Jongeren krijgen zoveel ‘uitblinkers’ te zien, waardoor ze zichzelf tekort voelen schieten. Dit wordt tevens meerdere malen bevestigd door de diverse algoritmes waar je op dat moment in gevangen zit.
Van jongs af aan worden leerlingen echter al in een situatie gebracht waarbij ze weinig zelfvertrouwen krijgen en alleen maar moeten voldoen aan testen, cijfers of andere meetinstrumenten, om voor sommigen weer die bevestiging te krijgen waar ze niet goed in zijn t.o.v. de norm. Ook bij EEGA doen we hieraan mee en brengen we deelnemers eerst in een onderzoekfase: het zoveelste onderzoek wat ze waarschijnlijk al doorlopen hebben. Binnen het onderwijs moeten leerlingen steeds meer aan curriculum voldoen wat afgevinkt dient te worden door leraren. Het gaat niet meer om intrinsieke motivatie, maar of je een 4 of een 7 hebt gehaald voor de toets. Zelfontplooiing in wat je leuk vindt, zelfinzicht krijgen in je kwaliteiten, initiatief nemen of keuzes mogen maken, komen hierin niet naar voren. Leerlingen worden als makke lammetjes door een trechter gehaald (lees: het onderwijs). Vanaf een jaar of twaalf worden ze tevens ingedeeld op niveaus die hoger of lager zijn, waaruit ze kunnen opklimmen of afdalen. Daardoor wanen de winnaars zich vaak beter dan de rest en voelen de lagere niveaus zich onterecht de mindere.
Omdat ons brein graag in hokjes denkt en patronen aanlegt, kan veel dezelfde soort negatieve informatie of boodschap een soort zesbaansweg naar een negatief zelfbeeld vormen. Hierdoor belandt ook neutrale informatie makkelijker in het hokje ’ik ben niet mooi, slim of leuk genoeg’.
Kunnen wij bovenstaande bij EEGA veranderen? Nee, dat denk ik niet. Echter kunnen we ons er wel (nog) meer bewust van zijn en beter naar handelen. Waar liggen de kwaliteiten van onze deelnemers? Welke werktaken passen daarbij en hoe kunnen we ze nóg vaker in een situatie brengen waarbij ze inzien dat ze wel degelijk kwaliteiten hebben en er mogen zijn?
Zelfbekrachtiging is een proces waarbij mensen hun eigen kracht en vermogen ontdekken om hun leven te verbeteren. Het is een proces van persoonlijke groei en ontwikkeling, waarbij mensen hun eigen kracht en vermogen gebruiken om hun doelen te bereiken. Het is een manier om meer controle over je leven te krijgen door je bewust te worden van je mogelijkheden, talenten en kwaliteiten. Zelfbekrachtiging helpt mensen om zichzelf te motiveren, zelfvertrouwen op te bouwen, problemen aan te pakken en hun doelstellingen te bereiken.
Om deze positieve ervaringen te bereiken, dienen eisen afgestemd te zijn op de wijze waarop het gedrag op dat moment wordt uitgevoerd. De eis kan dus nooit de uitvoeringsmogelijkheid te boven gaan. Dit zal namelijk weer een negatieve ervaring tot gevolg hebben. Binnen de TE (Talentenexpeditie) gaan we (opnieuw) werken met het bemiddelingsrecept. Dit is een mooie aanleiding om samen met de deelnemer zijn eisen of voorwaarden te beschrijven, waarin hij goed weet te functioneren. Laat dit een mooie stap zijn voor onze deelnemers om positieve gedachten over te houden aan een activiteit, waarin ze zich verder mogen ontwikkelen als werknemer, maar bovenal als persoon!
Eelco
Werkcoach EEGA Plus